Kruiswegstatie

Als je in de buurt bent van Moresnet-Chapelle moet je zeker eens een bezoek brengen aan de kruiswegstatie. Dit is een kruisweg in het gehucht Moresnet-Chapelle, een klein plaatsje tussen Gemmenich en Kelmis. Deze is aangelegd tussen 1898 en 1904 op initiatief van een gemeenschap van Duitse Franciscanen die zich hier al in 1875 hadden gevestigd. De kruisweg ligt in een mooi aangelegd park en wordt goed onderhouden door een groep vrijwilligers. De bedevaartkerk wordt jaarlijks door een groot aantal pelgrims bezocht.

Het heiligenbeeld van Moresnet Chapelle
Al sinds 1750 wordt de Maagd Maria in Moresnet vereerd, na de wonderbaarlijke genezing van de jonge Arnold Franck, die leed aan epilepsie. Om meer rust te hebben bij het bidden om genezing, hing hij een Maria-beeldje op aan een kleine eikenboom in de buurt. Daarvoor had hij zelf een klein kapelletje getimmerd. Hier kwam hij regelmatig om te bidden en in 1750 werd hij genezen van zijn epileptische aanvallen. Het nieuws van zijn genezing ging als een lopend vuurtje door de gemeenschap en er trokken steeds meer mensen naar het Mariabeeldje om daar te bidden.

Kruisweg
Omstreeks 1875 vestigden de Franciscanen uit Aken zich in Moresnet, vanwege de Kulturkampf. Zij namen vanaf dat moment de leiding over de bedevaarten. De plannen voor een kruisweg (Calvarieberg) waren van pater Johannes Ruiter, de vader-abt, die de Franciscanen en de toenmalige burgemeester van de gemeente Moresnet in 1895 wist te overtuigen om de kruisweg aan te leggen. Hij wilde hiermee de Maria-verering verbinden met de cultus van Sint-Franciscus van Assisi.
Er werd grond aangekocht op een vlak terrein in de buurt van het klooster. Broeder Quintilian Borren kwam in 1901 in Moresnet aan en ontwierp een heuvellandschap van veertien kruiswegstaties. Met de middelen die men destijds ter beschikking had werd het hele landschap ingrijpend veranderd. Alle hoogtes en de berg van de 12de statie werden aangelegd op een vlak terrein. De staties worden gescheiden door kunstmatige heuvels, opgevuld met zand uit de buurt. De wegen en paden zijn verhard met slakken van de zinkindustrie uit Plombières. Iedere statie heeft zijn eigen kenmerken. De taferelen in de staties zijn circa 1,20 meter breed en 1,50 meter hoog. De opschriften zijn in hoofdzaak in het Duits, en geven daarmee de herkomst van de meeste pelgrims aan, met daarnaast ook Nederlandse en Franse teksten.

Twaalfde kruiswegstatie

De statiehuisjes zijn gebouwd in de vorm van grotten. De gewelven en de muren van de grotten bestaande uit ringvormige putstenen zijn aan de buitenzijde bekleed met lavablokken. Van binnen zijn ze aangekleed met veel kleurrijke mozaïeken die de kolommen, wanden, ramen en siervoorwerpen uitbeelden. De staties liggen in een cirkelvormige baan, omgeven door maar liefst 68000 verschillende soorten sierplanten (het is een genot om er in mei rond te lopen, wanneer de Rododendrons in bloei staan).

De 12e statie staat op een verhoging, die door de monniken werd aangelegd. De originele beelden zijn inmiddels vervangen door bronzen beelden. Dit is de kruisigingsgroep waarbij veel zitbanken zijn geplaatst. Hier wordt regelmatig een mis in de open lucht gevierd. Ook worden er talloze bedevaartstochten georganiseerd, stille bidprocessies, fakkeltochten en een enorm drukke processie op Goede Vrijdag. Op de plek van de vroegere kapel staat nu een bedevaartkerk.

Het gehucht Moresnet-Chapelle (vroeger Moresnet Kapelle) rondom de kapel wordt door zoveel pelgrims bezocht dat er in de buurt inmiddels veel restaurants en café´s zijn gevestigd. Ook is er een winkeltje waar je kleine religieuze artikelen kunt krijgen. De pelgrims komen overigens niet alleen voor het beeldje van Onze Lieve Vrouwe van Moresnet, maar bezoeken haar ook vaak op weg naar het bedevaartsplaatsje Banneux in de Ardennen. Vanwege het beeld in de eik wordt de plaats in de volksmond ook vaak aangeduid als “Eiksken”.

De Kapel
Breng ook en bezoek aan de Kapel. Het interieur is vrij sober en op het hoofdaltaar zijn Jozef en Maria aan weerszijden van het kruis te zien. Op de wanden van de kapel zijn marmeren platen aangebracht van mensen die door Maria genezen zijn. Bijzonder is het mozaïek op de vloer voorin de kerk, waar aangegeven wordt waar vroeger de eik met het Mariabeeldje stond.

Om de vele pelgrims meer rust te bieden is het originele Mariabeeld in een nieuwe zijkapel geplaatst. Het beeld is 24 cm hoog, gemaakt van terracotta en stamt uit 1750. Het stelt Maria met haar zoon Jezus op haar arm voor. Vanaf 1823 kreeg het beeld een feestelijk gewaad dat met edelstenen en zijdeborduurwerk is versierd. Dit krijgt ze op feestdagen aan. Op de wanden van de kapel zie je stenen plaatjes als dank voor de hulp van Maria.

Toelichting
De Kruisweg (Via crucis in het Latijn) is een onderdeel van de traditie van het Christelijke Paasfeest. De lijdensweg van Christus wordt in de vorm van schilderijen of beeldhouwwerken nagebootst: de weg vanaf het gerechtsgebouw (het paleis van de Pontius Pilatus) tot en met de begrafenis van Christus. Middels de Kruisweg kan een gelovige stil staan bij de belangrijkste gebeurtenissen tijdens deze lijdensweg aan de hand van 14 kruiswegstaties (afgeleid van het Latijnse statio, dat halteplaats betekent).